Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phác thảo kịch bản tăng trưởng kinh tế cho năm 2025 với mục tiêu GDP từ 6,5-7%. Đây là dấu hiệu của tiềm năng bứt phá, nhưng nền kinh tế cũng đang đối diện với những khó khăn không nhỏ.
Các kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025
Bối cảnh kinh tế toàn cầu năm 2025 được dự báo vẫn đầy thách thức, bao gồm những tác động từ bất ổn địa chính trị, lạm phát kéo dài ở nhiều quốc gia phát triển và các gián đoạn trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Những yếu tố này tác động tiêu cực đến Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu, đầu tư nước ngoài (FDI) và sản xuất công nghiệp.
Trong bối cảnh đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đưa ra hai kịch bản tăng trưởng GDP cho Việt Nam năm 2025:
Kịch bản 1: Dự báo tăng trưởng GDP ở mức 6,5-7% và lạm phát từ 4-4,5%. Đây là mức tăng trưởng khả thi trong điều kiện kinh tế toàn cầu không biến động quá mạnh. Tuy nhiên, kịch bản này dựa trên nền tảng của một số yếu tố nội tại còn yếu như năng suất lao động thấp, thiếu sự cải cách cơ cấu kinh tế, và dòng vốn FDI chưa đạt kỳ vọng.
Kịch bản 2: Tăng trưởng GDP 7-7,5%, với lạm phát dự kiến ở mức 4,5%. Mức tăng trưởng cao này đòi hỏi các yếu tố thuận lợi cả trong và ngoài nước, đặc biệt là sự phục hồi mạnh mẽ từ các đối tác thương mại lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc. Sự cải thiện của ngành xuất khẩu và thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là yếu tố cốt lõi trong kịch bản này. Nếu đạt được, tăng trưởng bình quân 5 năm 2021-2025 sẽ đạt khoảng 6%, gần với mục tiêu đề ra trong Kế hoạch Phát triển kinh tế – xã hội 5 năm.
Nhìn chung, mục tiêu tăng trưởng GDP 6,5-7% được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá là lựa chọn hợp lý trong bối cảnh hiện tại, nhưng để đạt được mức tăng trưởng cao hơn, Việt Nam cần cải thiện mạnh mẽ môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh toàn cầu.
Tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2021-2025: Những thách thức
Trong giai đoạn 2021-2023, nền kinh tế Việt Nam đã chịu nhiều tác động tiêu cực. Tăng trưởng GDP năm 2021 chỉ đạt 2,58% do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19, nhưng đã phục hồi mạnh mẽ vào năm 2022 với mức tăng 8,12%. Tuy nhiên, năm 2023, tốc độ tăng trưởng giảm xuống còn 5,05%, cho thấy kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn. Dự báo cho năm 2024 là 6,8-7%, tuy nhiên khó có thể đạt mục tiêu tăng trưởng trung bình 6,5-7% cho cả giai đoạn 2021-2025.
Một trong những vấn đề lớn nhất của kinh tế Việt Nam hiện nay là năng suất lao động chưa cao. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cạnh tranh của các ngành sản xuất, đặc biệt là các ngành công nghiệp thâm dụng lao động.
Một yếu tố quan trọng cần được quan tâm là lạm phát. Áp lực từ giá năng lượng và nguyên liệu thô tăng cao có thể dẫn đến chi phí sản xuất tăng, ảnh hưởng đến sức mua và chi tiêu của người tiêu dùng. Nếu lạm phát không được kiểm soát tốt, sẽ làm gia tăng chi phí sống, giảm sút tiêu dùng và kìm hãm tăng trưởng kinh tế. Chính vì vậy, việc kiểm soát lạm phát ở mức 4-4,5% là một nhiệm vụ khó khăn và đòi hỏi chính sách tiền tệ thận trọng từ Ngân hàng Nhà nước.
So sánh với các dự báo quốc tế
Dự báo của các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (World Bank) và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đều ghi nhận tiềm năng tăng trưởng của Việt Nam trong giai đoạn 2025-2026. Cụ thể, World Bank dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 của Việt Nam ở mức 6,5%, trong khi ADB dự đoán con số 6,2%. Dù những dự báo này thấp hơn mục tiêu 7% trong kịch bản 2 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chúng vẫn thể hiện sự lạc quan về triển vọng tăng trưởng của Việt Nam.
Tuy nhiên, để đạt được mức tăng trưởng cao hơn, Việt Nam cần phải khắc phục những yếu tố hạn chế hiện tại. Cải thiện năng suất lao động, đầu tư vào công nghệ, và tạo ra một môi trường kinh doanh hấp dẫn hơn là những yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu.
Các chính sách kinh tế cần thiết
Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 6,5-7% vào năm 2025, Việt Nam cần thực hiện một loạt các chính sách tài chính và tiền tệ phù hợp. Một trong những chính sách quan trọng là duy trì sự ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. Điều này có thể đạt được qua việc Ngân hàng Nhà nước tiếp tục sử dụng các công cụ tiền tệ để điều chỉnh cung tiền và lãi suất, nhằm duy trì ổn định giá trị tiền đồng và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế mà không tạo áp lực lạm phát.
Một trong những thách thức lớn nhất đối với tăng trưởng kinh tế của Việt Nam là quá trình cơ cấu lại nền kinh tế. Hiện tại, nền kinh tế vẫn dựa chủ yếu vào xuất khẩu hàng hóa có giá trị gia tăng thấp và lao động giá rẻ, chưa tận dụng được hết tiềm năng từ các ngành công nghệ cao hay sản xuất có giá trị gia tăng cao. Để tăng trưởng bền vững, Việt Nam cần chuyển đổi mô hình tăng trưởng sang dựa vào công nghệ, năng suất cao và phát triển kinh tế số, kinh tế xanh.
Ngoài ra, phát triển thị trường vốn trong nước cũng là yếu tố cần thiết để tạo ra nguồn vốn dài hạn cho các dự án hạ tầng chiến lược và công nghiệp tiên phong như bán dẫn và AI. Các chuyên gia từ World Bank (World Bank) đã nhấn mạnh rằng Việt Nam cần đẩy mạnh cải cách tài chính và phát triển thị trường vốn để giảm sự phụ thuộc vào vốn vay ngắn hạn, đồng thời cung cấp nguồn lực cho các dự án đầu tư lớn.
Bên cạnh đó, Việt Nam cần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Giải ngân chậm đã trở thành một vấn đề lớn, ảnh hưởng đến tăng trưởng tổng thể. Việc đẩy nhanh tiến độ này có thể giúp nền kinh tế đạt được mức tăng trưởng đề ra, đồng thời tạo động lực cho các ngành sản xuất và xây dựng.
Năm 2025 sẽ là một năm quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam, với tiềm năng bứt phá nhưng cũng đầy rủi ro. Kịch bản tăng trưởng 6,5-7% là khả thi nếu các chính sách được triển khai đồng bộ và hiệu quả, đặc biệt là kiểm soát lạm phát và thúc đẩy đầu tư công. Tuy nhiên, để đạt được mức tăng trưởng cao hơn và đạt được các mục tiêu dài hạn, Việt Nam cần cải thiện mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, tăng cường đổi mới và phát triển thị trường vốn, cùng với các giải pháp tổng thể để đối phó với những thách thức từ bên ngoài.
Theo Người Quan Sát
